همیشه دو بار بشویید!

بسم الله

همان‌طور که همه می‌دانید، یکی از واجبات دینی، طهارت و شستن بدن بعد از دست‌شویی رفتن است. این را هم لابد می‌دانید که دست‌شویی کوچک و بزرگ از نظر طهارت با هم تفاوت دارند. یکی از تفاوت‌های آن‌ها این است که در دست‌شویی بزرگ، یک بار شستن کافی است، ولی در دست‌شویی کوچک، اگر آب مورد استفاده، آب قلیل¹ باشد، باید دو بار شسته شود، ولی اگر آب کر یا جاری باشد، مانند دست‌شویی بزرگ، یک بار شستن کافی است.²

توصیه می‌کنم سعی کنید طهارت دست‌شویی کوچک را همیشه با دو بار شستن انجام دهید. دلیل این توصیه سه چیز است:

1. با توجه به اختلاف فتاوای مراجع در این موضوع³، دو بار شستن در همه حال، موافق احتیاط است.

2. کسی که عادت کرده است بدن خود را هنگام دست‌شویی کوچک با یک بار شستن تطهیر کند، در مسافرت‌ها و در شرایط غیرعادی که به آب لوله‌کشی دسترسی ندارد و مجبور است با آب آفتابه تطهیر کند، ناخواسته طبق عادت خود عمل می‌کند و یک بار می‌شوید. و به این ترتیب، امور شرعی از جمله نمازش دچار اشکال جدی می‌شود. اما کسی که عادت به دو بار شستن کرده است، در چنین شرایطی مشکلی برایش ایجاد نمی‌شود.

3. در بسیاری از خانه‌ها و مسافرخانه‌ها و مساجد و مدارس و... برای تقویت فشار آب، از پمپ آب استفاده می‌کنند. اغلب پمپ‌ها هم مجهز به سیستم خودکار هستند که جریان آب را متناسب با فشار تنظیم شده، قطع و وصل می‌کند. بسیار اتفاق می‌افتد که در لحظه‌ی تطهیر، پمپ در حالت خاموشیِ خودکار است و در نتیجه، ارتباط آب داخل لوله‌ها با آب لوله‌های شهر قطع می‌شود و بنابراین، آب مورد استفاده، در حکم آب قلیل خواهد بود، در حالی که شخص به اشتباه گمان می‌کند دارد با آب کر یا جاری تطهیر می‌کند.

با توجه به این سه دلیل، خوب است خودمان عادت کنیم و دیگران از جمله فرزندانمان را عادت دهیم که هنگام تطهیر دست‌شویی کوچک، همیشه دو بار بشوییم.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. آب قلیل یعنی آبی که کُر یا جاری نباشد؛ مثل آب آفتابه. اما آب لوله‌کشی کر است.

2. البته این حکم، فتوای همه‌ی مراجع نیست؛ بلکه فتوای مشهور است.

3. فتوای مراجع درباره‌ی تطهیر ادرار چنین است:

مسأله‌ی 66 رساله‌ی امام: مخرج بول با غير آب پاك نمي‌شود، و مردها اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافي است،^* ولي زنها و هم‌چنين كساني كه بولشان از غير مجراي طبيعي مي‌آيد، احتياط واجب آن است كه دو مرتبه بشويند.

*: آیت الله مظاهری: بلکه اگر بعد از برطرف شدن بول باز هم آب روی آن بیاید کفایت می‌کند و لازم نیست قطع کنند و دوباره بریزند.

آیت الله اراكي: مسأله: مخرج بول با غیر آب پاک نمی‌شود و بايد با آب دو مرتبه شسته شود.

آیت الله خوئي و آیت الله تبريزي: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي‌شود و در كر و جاري اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافي است، ولي با آب قليل بنابر احتياط واجب^* باید دو مرتبه شست و بهتر آن است كه سه مرتبه شسته شود.

*: آیت الله گلپايگاني و آیت الله صافي: بنابر احتياط...
آیت الله بهجت: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي‌شود و اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافي است ^* ولي كساني كه بولشان از غير مجراي طبيعي مي‌آيد ^** و يا اين‌كه از مخرج طبيعي مي‌آيد ولي از محلي كه معمولاً نجس مي‌شود به جاهاي ديگر نيز برسد، احتياط واجب آن است كه بعد از برطرف شدن بول، دو مرتبه بشويند و زن نيز حكم مرد را دارد.

*: آیت الله فاضل: گر چه احتياط مستحب آن است كه دو مرتبه شسته شود...

**: آیت الله فاضل: بايد دو مرتبه بشويند خصوصاً اگر بيرون آمدن بول از آن مجرا غير متعارف باشد.

**: آیت الله نوري: احتياط واجب آن است كه دو مرتبه بشويند و نيز زن حكم مرد را دارد و اين در صورتي است كه با آب قليل بشويند؛ ولي با آب جاري و كُر، يك مرتبه شستن كفايت مي كند.

آیت الله مكارم: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي شود، تطهیر با شيلنگ‌هاي متّصل به آب لوله كشي كه در حكم جاري است و همچنین آب قلیل، یک مرتبه کافی است هر چند بهتر است با آب قلیل دوبار باشد.

در شستن مخرج بول و غائط فرق ميان مجراي طبيعي و غير طبيعي نيست، ولي در مخرج غير طبيعي به جز آب كفايت نمي كند.

آیت الله سیستانی: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي شود و یک بار شستنکافی است گرچه احتیاط مستحب این است که دوبار شسته شود و افضل آن است که سه بار شسته شود.

آیت الله سبحانی: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي شود و با آب قلیل باید دو مرتبه شست ولی اگر با شیلنگ متصل به کر بشوید یک مرتبه کافی است.

آیت الله زنجاني: مسأله: مخرج بول با غير آب پاك نمي شود و در غير آب قليل اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافي است ولي با آب قليل بنابراحتياط بايد دو مرتبه شست و بهتر آن است كه سه مرتبه شسته شود .و در هر صورت، اگر پس از برطرف شدن عين، آب به قسمتهای نجس برسد ، یکمرتبه شستن به حساب می آید و لازم نيست براي محاسبه، آب قطع گردد و دوباره بر مخرج بول جريان داشته باشد.

آیت الله وحید: مسأله: مخرج بول با غیر آب پاک نمی شود، و در کر و جاری یکمرتبه شستن کافی است ولی با آب قلیل بنابراحتیاط واجب باید دو مرتبه شست – و در غیر مخرج طبیعی اقوی تعدد است – و بهتر آن است که سه مرتبه شسته شود.