جشن عروسی از نگاه اسلام

با نام خدا

پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرموده است: اَعلِنوا هذا النِّكاحَ وَ اجْعلوهُ في المَساجدِ؛ مراسم عروسي را آشكارا و در مساجد برگزار كنيد. (ميزان الحكمه)
استاد علی‌اکبر مظاهری نویسنده‌ی کتاب ارزشمند «جوانان و انتخاب همسر» می‌نویسد:
«جشن گرفتن براي عقد يا عروسي و يا براي هر دو، نه تنها ناپسند نيست بلكه بسيار پسنديده و مطلوب و لازم است. جوانان مخصوصاً دختران آرزو دارند كه براي عقد و عروسي‌شان جشن گرفته شود. بايد به اين آرزو پاسخ مثبت داد. از نظر اسلام جشن گرفتن براي ازدواج مستحب و مطلوب است.»
متأسفانه بر اثر غفلت و بی‌توجهی متدیّنان جامعه‌ی اسلامی، غالباً این مراسم زیبا و این جشن شاد و سالم به بزم گناه و چراگاه شیطان تبدیل شده است. بر اثر بی‌غیرتی مسلمانان، یک عده مطرب و آوازه‌خوان، توانسته‌اند بدنه‌ی جامعه را با خود همراه کنند و مراسم عروسی را به بساطی برای بازار گناه تبدیل کنند؛ تا جایی که وقتی اسم عروسی می‌آید، جوان هوس‌ران بشکن می‌زند و همسایه‌ی متدیّن عزا می‌گیرد!
به یقین بسیاری از مشکلات که در خانواده‌ها پدید می‌آید، از تبعات همین معصیت‌ها است که در بدو شکل‌گیری این خانواده‌ها روی داده است. برای این‌که خانواده‌ی تازه‌تأسیس از سعادت مادّی و معنوی برخوردار باشد، باید در جشن آن، به رضایت خدا (خدایی که خوشبختی و بدبختی ما رهین اشاره‌ی ابروی او است) توجه داشت و باید به رعایت احکام اسلامی اهمیت داد. لذا از امت مسلمان انتظار می‌رود در جشن‌های عروسی خود به موارد ذیل توجه داشته باشند:
ـ مراسم عروسي نوعي عبادت است؛ لذا بايد براي ايجاد و حفظ معنويت در آن تلاش شود؛ نه اين كه از اول تا آخر آن غفلت و گناه باشد (زندگي‌اي كه شروع آن با گناه باشد، عاقبت آن معلوم است).
ـ از تشريفات زائد و غير ضروري و اسراف و تبذير كه در اثر خودنمايي و چشم و همچشمي ايجاد مي‌شود، اجتناب شود.
ـ از غنا و موسيقي‌هاي نامشروع پرهيز شود.
ـ از اختلاط دختر و پسر و زن و مرد اجتناب شود.
ـ از رقص پرهيز شود. (بعضي مراجع رقص زن براي زن را نيز حرام مي‌دانند).
ـ حجاب اسلامي و داشتن پوشش مناسب براي خانم‌ها و آقايان رعايت شود.
ـ از نمايش عروس آرايش كرده در انظار عموم اجتناب شود.
ـ از راه‌اندازي كاروان عروسي با سروصداي زياد با كف زدن و صوت كشيدن در نيمه‌ي شب داخل شهر و خيابان‌ها پرهيز شود (رعايت حق الناس).
ـ در عكاسي و فيلم‌برداري به مسائل محرم و نامحرم توجه شود؛ چون احتمال دارد اين فيلم‌ها و عكس‌ها بعداً به دست هر كسي بيفتد.
ـ در زمان مراسم دقت شود كه با نماز؛ مخصوصاً نماز جمعه تقارن نداشته باشد.
ـ از مناسبت‌ها و اعياد ديني براي معنويت بخشيدن به مراسم استفاده شود.
ـ از برگزاري مراسم عروسي در ايام عزا و شهادت اهل بيت (ع) و بزرگان دين اجتناب شود.
ـ ديگران مخصوصاً فاميل و همسايگان در اجراي مراسم كمك كنند. (با در اختيار گذاشتن نيروي انساني و امكانات و منزل و ...)
ـ در اسلام توصيه شده است كه در مراسم عروسي، عروس آرايش شود (به دور از نظر نامحرم) و داماد نيز آراسته شود و بهترين لباس‌ها را بپوشند و عروس را شب به خانه‌ي داماد منتقل كنند و اين انتقال با همراهي گروهي از خويشاوندان طرفين باشد.

يكي از مستحبات عروسي وليمه است؛ یعنی اطعام و سور دادن. وليمه دادن هم مثل اصل عروسی آدابی دارد:
ـ همه‌ي گروه‌ها مخصوصاً فقرا در آن راه داشته باشند (از وليمه‌اي كه در آن فقيران نباشند نهي شده است).
ـ در روز و هنگام ظهر باشد.
ـ وليمه نبايد خيلي ساده باشد بايد طوري باشد كه مراسم عروسي را باشكوه كند و به آن رسميت دهد كه هر چه به سادگي به دست آيد به آساني از دست مي رود.
ـ براي رضاي خدا باشد نه براي تفاخر و از هر گونه اسراف پرهيز شود.
ـ از خوردني‌ها و نوشيدني‌هاي حرام اجتناب شود.
ـ از پذيرايي ناسالم (سيگار و ...) پرهيز شود.

آیا در مراسم عروسی شرکت بکنیم یا نه؟
اگر عروسي به شكلي صحيح و سالم برگزار شود و حلال و حرام‌هاي خدا در آن رعايت شود، خيلي خوب است و شركت در چنين جشني بسيار باارزش است و ثواب هم دارد. اما اگر به بهانه‌ي جشن عروسي، مرد و زن در هم قاطي شوند و بزنند و برقصند و هر گناه ديگري را انجام دهند، چنين مراسمي يك نوع مجلس گناه است كه شركت كردن در آن در هر يك از صورت هاي زير حرام است:
1) شركت در اين مراسم به قصد مشاركت در گناه باشد و با رضايت و خرسندي انجام گيرد.
2) شركت و حضور در چنين مراسمي، ديگران را به انجام چنين گناهاني تشويق كند.
اگر يكي از دو صورت بالا درست باشد، شركت در چنين جشني حرام است حتي اگر عروسي نزديك‌ترين كسان انسان باشد. وگرنه گناه نیست.
اما كسي كه دوست دارد همه‌ي كارهايش رنگ خدا داشته باشد و همه‌ي لحظات زندگي‌اش معنوي و روحاني باشد، حتي اگر دو شرط مذكور هم تحقق نداشته باشد، باز بهتر است در چنين مجالسي شركت نكند؛ زيرا فضاي گناه‌آلود در روح و دل انسان اثر مي‌گذارد و ديدن نامحرم ـ هرچند ناخوداگاه ـ و شنيدن آواز حرام ـ هرچند ناخواسته ـ مي‌تواند مانع رشد و تعالي انسان باشد.
و نيز اگر كسي جايگاه و موقعيتي داشته باشد كه شركت نكردن او در مراسمي كه در آن گناه هست، نهي از منكر حساب مي‌شود و ممكن است در اهل مجلس يا بعضي از آن‌ها تأثير بگذارد، چنين كسي واجب است به عنوان نهي از منكر از شركت در اين مراسم پرهيز كند.
(برای نوشتن این یادداشت، از کتاب‌های «جوانان و انتخاب همسر»، «ازدواج مکتب انسان‌سازی»، و «راهنمای ازدواج» استفاده کرده‌ام.)