دعای بعد از صرف غذا

بسم الله
در دین عزیز اسلام برای لحظه‌لحظه‌های زندگی ما آداب و راه و رسم بیان شده است که رعایت آن‌ها زندگی ما را از نظر مادّی و معنوی زیباتر می‌کند. ولی متأسفانه ما در رعایت این آداب زیبا زیستن کوتاهی می‌کنیم!

یکی از این آداب، دعای بعد از غذا است. معمولاً مردم عادی دعایی برای بعد از صرف غذا بلد نیستند. تنها وقتی یک مجلس اطعام مذهبی برقرار باشد، به روحانی حاضر در مجلس می‌گویند تا دعای سفره را بخواند و آخرش فاتحه‌ای بفرستند. متأسفانه دعایی هم که در بین روحانیون محترم معروف است، با دعایی که در کتب معتبر روایی وارد شده است، تفاوت زیادی دارد.

دعایی که در منابع معتبر برای بعد از صرف غذا آمده، چنین است:

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي فَأَشْبَعَنِي وَ سَقَانِي فَأَرْوَانِي وَ صَانَنِي وَ حَمَانِي

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَرَّفَنِي الْبَرَكَةَ وَ الْيُمْنَ بِمَا أَصَبْتُهُ وَ تَرَكْتُهُ مِنْهُ

اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ هَنِيئاً مَرِيئاً لَا وَبِيّاً وَ لَا دَوِيّاً وَ أَبْقِنِي بَعْدَهُ سَوِيّاً قَائِماً بِشُكْرِكَ

مُحَافِظاً عَلَى طَاعَتِكَ وَ ارْزُقْنِي رِزْقاً دَارّاً وَ أَعِشْنِي عَيْشاً قَارّاً

وَ اجْعَلْنِي نَاسِكاً بَارّاً وَ اجْعَلْ مَا يَتَلَقَّانِي فِي الْمَعَادِ مُبْهِجاً سَارّاً

بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏.¹

ترجمه: سپاس خدایی را که به من خوراک داد و سیرم کرد، آبم داد و سیرابم کرد. از من نگهداری کرد و حمایتم کرد. خدایی را حمد و سپاس می‌گویم که برکت و میمنت نعمت‌هایی را که به آن رسیده و ترک کرده‌ام، به من شناساند. پروردگارا این غذا را بر من گوارا گردان؛ نه ناگوار و بيمارى‏‌زا؛ پس از آن هم مرا نيرومند و سپاس‏‌گزار قرار ده؛ و بر مراقبت بر انجام دستورهايت استوارم گردان؛ و روزى‏ و رزقی نيكو و پربركت و زيستى خوش و پاىدار نصيبم فرما؛ و نيكوكارم كن؛ و آن‌چه را كه در روز رستاخيز به من خواهد رسید، مایه‌ی بهجت و خرسندى‏م قرار ده؛ به امید رحمتت، اى مهربان‏‌ترين مهربانان.

دعای کوتاه دیگری هم از امام صادق علیه‌السلام برای بعد از صرف غذا نقل شده است که چنین است:

اللهُمَّ هذا مِنکَ و مِن مُحمّدٍ رسولِکَ؛ اللهُمَّ لَکَ الحَمدُ؛ اللهمَّ صَلِّ عَلی محمدٍ و آلِ محمدٍ. ²

ترجمه: بارالها، این از تو است و به برکت محمد رسول تو است؛ بارالها تو را می‌ستایم؛ بارالها بر محمد و آل محمد درود فرست.

دعای کوتاهی نیز برای شروع غذا از امام سجاد علیه‌السلام نقل شده است که چنین است:

الحمدُ لِلهِ الذی اَطعَمَنا و سَقانا و کَفانا و اَیَّدَنا و آوانا و اَنعَمَ عَلَینا و اَفضَلَ؛ الحَمدُ لِلهِ الذی یُطعِمُ و لایُطعَمُ. ³

ستایش خدایی را که ما را طعام داد و سیراب کرد و مسؤولیت ما را به عهده گرفت و ما را حمایت کرد و پناه داد و به ما نیکی کرد. ستایش خدایی را که غذا می‌دهد و خود بی‌نیاز از غذا است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. منبع: بحار الانوار، ج 63، و مکارم الاخلاق

2. وسایل الشیعه، ج 24

3. همان