چرا گاهی از تلاوت قرآن لذت نمی‌برم؟

پرسش: من گاهی وقت‌ها وقتی قرآن می‌خوانم هیچ لذتی نمی‌برم. دلیلش چیست؟ انگار به اجبار نشسته‌ام پای قرآن!

پاسخ: در این باره دو قاعده‌ی کلی عرض می‌کنم که با کمکشان می‌توانید مشکل را حل کنید:

قاعده‌ی اول: شما هیچ وقت به دنبال لذت (حتا لذت معنوی) نباشید. دلتان لذت معنوی بخواهد، اما این‌طور نباشد که انجام دادن یا ندادن کارتان منوط به رسیدن یا نرسیدن به لذت باشد. چون لذت یک روزی است که خدا هر وقت خواست به ما می‌دهد و هر وقت هم نخواست نمی‌دهد. دادن و ندادن لذت حساب و کتاب خودش را دارد و این‌طور نیست که هر وقت خدا عمل ما را قبول کرد، به ما لذت بدهد و هر وقت قبول نکرد ندهد؛ بنابراین نرسیدن به لذت همیشه به معنای قبول نشدن کار نیست.

برای مؤمنان متوسط مثل ما پاداش‌های خدا دو جور است؛ نقد و نسیه. خدا بر اساس حکمتش گاهی وقت‌ها به کارهای ما پاداش نقد نمی‌دهد و پاداش نسیه در نظر می‌گیرد. لذت از کار در حین کار، یکی از پاداش‌های نقد است که گاهی وقت‌ها داده می‌شود و بعضی وقت‌ها هم داده نمی‌شود.

برای اولیای الاهی و مؤمنان خاص، پاداش همیشه نقد است و پاداش نسیه برای آن‌ها معنا ندارد. آن‌ها همیشه مجذوب جذبه‌ی الاهی هستند. جناب حافظ می‌گوید:

من که امروزم بهشت نقد حاصل می‌شود          وعده‌ی فردای زاهد را چرا باور کنم!

قاعده‌ی دوم: رعایت اعتدال و دوری از افراط و تفریط

برای هر کاری حتا قرآن خواندن باید راه میانه را پیمود و از افراط و تفریط پرهیز کرد. تنها به اندازه‌ای که باعث نمی‌شود از قرآن خسته شوید، قرآن بخوانید. کیفیت از کمیت مهم‌تر است. دو صفحه با کیفیت بهتر از بیست صفحه بی‌کیفیت است.

سخت‌گیری بر خود نسبت به عبادت، تنها درباره‌ی واجبات است. درباره‌ی مستحبات باید نفس را ملاحظه کرد و متناسب با کشش آن پیش رفت. سخت‌گیری درباره‌ی مستحبات نتیجه‌ی عکس می‌دهد.